Swatting is een levensgevaarlijke grap die vaak wordt uitgehaald door gamers, hackers of andere kwaadwillenden. Ze zoeken hun slachtoffer uit en doen vervolgens een noodoproep bij de hulpdiensten. De politie of andere handhavingsinstanties worden bewust op het verkeerde been gezet, met als doel te reageren op een vals dreigement op de locatie van het doelwit.

Swatters zoeken de benodigde informatie om een valse aangifte te doen door gebruik te maken van:

Iedereen kan op een onverwacht moment het slachtoffer worden van swatting. Gelukkig zijn er manieren om jezelf tegen dergelijke aanvallen te beschermen:

Wil je meer weten over het fenomeen swatting en hoe je kunt voorkomen dat jij het volgende slachtoffer wordt? Lees dan het hele artikel.

Beeld je eens in dat je rustig aan je computer zit en dit artikel leest. Plotseling schijnen er felle lichten en schijnwerpers door je raam. Tot de tanden toe bewapende politieagenten stormen uit het niets je kamer binnen. “Handen in de lucht!”, roept een van de agenten op een ferme en harde toon tegen je. Je hart klopt achter in je keel en je vraagt je af in welke Hollywoodfilm je bent beland. Dit moet een vergissing zijn, toch? Wat doe je op zo’n moment?

In dit scenario ben jij het slachtoffer van swatting. Iemand belt de politie en doet alsof jij een scherpschutter, ontvoerder of terrorist bent die kwaad in de zin heeft. Hulpdiensten nemen zo’n melding uiterst serieus en gaan direct over tot actie. Wat begon als een flauwe grap eindigt in een keiharde confrontatie met de politie, soms zelfs met dodelijke afloop. Swatting is een ernstig misdrijf dat je niet lichtvaardig moet opvatten.

In dit artikel staan we uitgebreid stil bij het fenomeen swatting, wie de swatters zijn en hoe je voorkomt dat jij slachtoffer wordt.

Swatting is een levensgevaarlijke grap waarbij de dader de politie probeert te overtuigen dat er zich een levensbedreigende situatie voordoet. Degene die een valse melding maakt van een noodsituatie, noemen we een swatter. Door een telefoontje te plegen hoopt hij dat speciale eenheden en andere hulpdiensten met groot materieel uitrukken en een onschuldige man arresteren.

De term swatting is afgeleid van het acroniem S.W.A.T. Dat is een onderdeel van de Amerikaanse politie dat bestaat uit speciaal getrainde agenten. Zij worden ingezet als zich een levensbedreigende situatie voordoet, zoals een gijzeling, ontvoering, bommelding of schietincident. De afkorting staat voor Special Weapons and Tactics.

Het oproepen van speciaal getrainde agenten voor een zogenaamde noodsituatie is een bekend voorbeeld van swatting. Het fenomeen is echter een stuk breder. In het verleden zijn ook de brandweer, politie, ambulances of maaltijdbezorgdiensten doelbewust naar een nietsvermoedend slachtoffer gestuurd. S.W.A.T. is weliswaar een Amerikaanse benaming, maar iedereen overal ter wereld kan het slachtoffer worden van swatting.

Swatting komt in belangrijke mate voort uit de online gaming community. Rivaliserende gamers gaan elkaar te lijf met swatting-aanvallen. Het beperkt zich niet tot deze groep: iedereen kan het slachtoffer worden van swatting, zeker als je op internet te veel informatie over jezelf prijsgeeft.

Om een swatting-aanval uit te voeren, moet de dader het een en ander over zijn slachtoffer weten, zoals zijn woonadres. Grofweg proberen ze op drie manieren zo veel mogelijk over hun slachtoffer te weten te komen.

Swatters voeren om uiteenlopende redenen een aanval uit. Soms proberen gamers hun aartsrivaal een hak te zetten, anderen willen hun slachtoffer online pesten of afpersen. Waarom de dader een swatting-aanval uitvoert, verschilt per geval. Wij hebben een aantal potentiële daders en hun motieven op een rij gezet.

Veel swatting-aanvallen vinden hun oorsprong in de chatrooms of online fora van de gaming community. Games als Call of Duty, World of Warcraft en Counter Strike hebben een live chat. Gamers kunnen hiermee in real-time met andere spelers praten. Soms leidt dat tot rivaliteit, hevige concurrentie of beledigingen. De gesprekken zijn soms dermate verhit dat een swatter besluit om zijn tegenstander ‘een lesje te leren’.

Daarvan zijn genoeg voorbeelden. Zo werd een gamer uit Pennsylvania ruw wakker gemaakt door een groep politieagenten die op zijn voordeur klopten. De agenten richtten hun geweren op hem en zijn familie. Wat bleek? Een swatter had ten onrechte een melding gemaakt dat er schoten in het huis van het slachtoffer waren gelost. Het incident eindigde vreedzaam, maar het had ook verkeerd kunnen aflopen. Volgens het slachtoffer was het een uit de hand gelopen grap van iemand die zijn YouTube-video’s niet leuk vond.

In juli 2021 werd de populaire Twitch-streamer Louis Sammartino door een SWAT-team overvallen nadat iemand een valse aangifte had gedaan tijdens een Fortnite-livestream. Hij zei niet te weten wie er verantwoordelijk was voor de aanval, of wat zijn motief was.

Gamingstreamers Summit1g en Ben ‘DrLupo’ Lupo hebben hardop gezegd dat ze regelmatig zijn lastig gevallen door fanatieke volgers die een swatting-aanval uitvoeren.

Of het nu om geld of chaos gaat, hackers vervullen vaak een sleutelrol als het om swatting gaat. Ze doen dit om uiteenlopende redenen.

Er woeden voortdurend politieke oorlogen. De spanningen tussen Oekraïne en Rusland zijn daar een goed voorbeeld van. Het zal dan ook geen verrassing zijn dat politieke leiders, hoge ambtenaren en politieke groeperingen het doelwit zijn geweest van swatting-aanvallen. In de VS was Melinda Abdullah, leider van de Black Lives Matter-beweging in Los Angeles, in korte tijd twee keer het doelwit van swatters. Ook conservatieve bloggers en schrijvers zijn vanwege hun controversiële opvattingen geliefde doelwitten van swatters.

Hoewel de slachtoffers prominente publieke figuren zijn, is het onduidelijk of de swatting-aanvallen politiek gemotiveerd waren. Mogelijk zagen de aanvallers het als een grap. Senator Ted Lieu uit Californië werd aangevallen omdat hij het voortouw nam in de strijd tegen criminaliteit. Ook voormalig First Lady Michelle Obama, FBI-directeur Robert Mueller en oud-CIA-directeur John Brennan zijn in het verleden aangevallen door swatters.

Swatting-aanvallen die plaatsvinden uit pure woede en haat, zien we in praktijk minder vaak. Dat wil niet zeggen dat ze niet bestaan. Of de woede gericht is tegen een bevolkingsgroep of draait om seksuele geaardheid of religie, haatgroeperingen zetten swatting-aanvallen in om anderen te intimideren.

Zo gebruikte John Denton, een voormalige neonazileider, swatting-aanvallen om zwarte kerken, een universiteit met veel Afro-Amerikaanse studenten en de nieuwsredactie van ProPublica te bestoken. Zij hadden namelijk verschillende artikelen over hem geschreven, wat niet in goede aarde viel bij Denton. De rechtbank legde hem een gevangenisstraf van 41 maanden op.

De meeste swatters hebben een specifieke reden waarom ze iemand aanvallen. Er zijn ook swatters die de lolbroek willen uithangen, puur om beroemdheden of andere prominenten lastig te vallen. Justin Bieber, Miley Cyrus en Tom Cruise zijn allemaal meerder keren geswat. De politie van Los Angeles heeft meerdere malen het huis van R&B-zangeres Rihanna bestormd. En beveiligingsexpert Brian Krebs is meer dan eens geswat vanwege zijn artikelen over cybersecurity.

De meeste swatting-aanvallen lopen goed af, maar dat is niet altijd het geval. Er zijn voorbeelden van incidenten waarbij mensen gewond zijn geraakt, of zelfs zijn overleden. Swatters gebruiken allerlei digitale middelen om hun identiteit en locatie te verbergen (spoofing, stemveranderaars en VPN’s). Handhavingsinstanties en hulpdiensten kunnen niets anders dan deze melding serieus nemen. Hieronder staan een aantal voorbeelden van swatting-aanvallen met een dodelijke afloop.

Slachtoffers van een swatting-aanval lopen niet alleen het risico om gewond te raken of te overlijden. Het is ook een duur geintje voor de belastingbetaler. Experts schatten dat een swatting-aanval gemiddeld tussen de 3.000 en 15.000 dollar kost. Dat hangt onder meer af van de locatie waar de aanval plaatsvindt, de overuren die agenten moeten maken en de hulpmiddelen die nodig zijn om te reageren op een melding. Op jaarbasis kost swatting de belastingbetaler zo’n 240.000 dollar.

Voordat een hacker een swatting-aanval kan lanceren, moet hij het woonadres en de precieze locatie van zijn slachtoffer hebben. Deze informatie kunnen ze op allerlei manieren verkrijgen, onder meer via je IP-adres of social engineering. Om te voorkomen dat hackers privégegevens van hun doelwitten achterhalen, zijn er allerlei maatregelen om jezelf te beschermen.

Het is verstandig om goed de privacyinstellingen op platforms als Facebook, Snapchat en Instagram in de gaten te houden. Als je alles goed instelt, zijn je privégegevens en berichten beschermd. Check niet in op plekken die je locatie kunnen verraden en plaats geen foto’s van je woning op het internet. Als een aanvaller weet op welk gebied hij zijn zoektocht moet richten, kan hij met Google Maps je woonadres achterhalen. Laat daarom nooit privégegevens achter op het web voor anderen, tenzij je de bezoekers persoonlijk kent en honderd procent vertrouwt.

Ben je actief in chatrooms of online fora en discussieer je graag over politieke, maatschappelijke of controversiële onderwerpen? Kies dan een gebruikersnaam die niet naar jouw echte naam te herleiden is. Als je een swatter beledigt of zijn woede op de hals haalt, kan een eenvoudige zoekopdracht wellicht meer informatie over je opleveren dan je lief is.

De afkorting VPN staat voor Virtual Private Network. Als je surft op het internet, krijg je een IP-adres van je internetserviceprovider. Dit IP-adres komt overeen met het fysieke adres waar je netwerkrouter zich bevindt, in de meeste gevallen je woning of kantoor. Een VPN maskeert je echte IP-adres, zodat hackers en swatters niet je daadwerkelijke locatie kunnen achterhalen.

Met een VPN krijg je een anoniem IP-adres toegewezen. Het lijkt dan alsof je vanuit de Verenigde Staten, Zwitserland, Australië of ander land waar een VPN-server staat een site bezoekt.

Zoek je een VPN om vrijblijvend uit te proberen? Dan adviseren wij NordVPN. Deze aanbieder biedt bescherming van topniveau en is uiterst gebruiksvriendelijk. Bovendien hanteert NordVPN een 30 dagen niet-goed-geld-terug garantiebeleid. Mocht je binnen die periode besluiten dat NordVPN niet voor jou is weggelegd, dan zit je nergens voor langere tijd aan vast. NordVPN beschermt te allen tijde je thuisadres en locatie zodat je veilig en met een gerust hart kunt streamen, gamen en chatten. Je hoeft dus niet bang te zijn voor swatting-aanvallen.

In de Verenigde Staten heeft swatting een goede juridische verankering. Swatters kunnen op federaal niveau vervolgd worden als ze een swatting-aanval uitvoeren. Meestal gebeurt dat echter op staatsniveau. Afhankelijk van de staat en de ernst van de aanval, kan de rechter hen hoge gevangenisstraffen of boetes opleggen. Als politieagenten of slachtoffers ernstige verwondingen oplopen, of erger, komen te overlijden, kan de rechtbank een levenslange celstraf opleggen. Boetes kunnen oplopen tot wel 250.000 dollar.

De hoogste gevangenisstraf voor het opzetten van een swatting-aanval in de VS, bedraagt tot nu toe 20 jaar. Dat is echter een uitzonderlijk geval. In de meeste staten ziet de rechtbank een swatting-aanval als een overtreding. De daders komen er vaak met een lichte straf van af. In Californië moeten swatters de kosten van de inzet van S.W.A.T.-agenten voor hun rekening nemen. Die kunnen oplopen tot ruim 10.000 dollar.

Nederland kent geen wetgeving die zich specifiek richt op swatting. In het Wetboek van Strafrecht is daarentegen wel een artikel opgenomen voor het doen van een valse aangifte. Het gaat dan om ‘valse alarmkreten of signalen die de rust verstoren’, zo stelt artikel 142. Wie zich daar schuldig aan maakt, kan een gevangenisstraf van maximaal één jaar worden opgelegd. Ook kan de rechter de dader een geldboete in de vierde categorie (tot 22.500 euro) opleggen.

Wie het alarmnummer belt zonder dat daartoe aanleiding is, riskeert een gevangenisstraf van maximaal drie maanden. De rechter kan tevens een geldboete in de derde categorie opleggen. Sancties in deze categorie kunnen oplopen tot maximaal 9.000 euro.

Ons land kent tevens wetten en regels voor mensen die een valse aangifte indienen of een lasterlijke aanklacht doen. Wie willens en wetens een aangifte of klacht doet wetende dat er niets gebeurd is, kan worden bestraft met een gevangenisstraf van één jaar, of een geldboete in de derde categorie. Iemand die de eer of goede naam van een persoon probeert aan te tasten door een valse klacht in te dienen, maakt zich schuldig aan een lasterlijke aanklacht. Hiervoor kan de rechter een gevangenisstraf van twee jaar of een geldboete in de vierde categorie opleggen.

Swatting is vaak als grap bedoeld. De gevolgen daarentegen kunnen zeer ernstig zijn, zeker als iemand ernstige verwondingen oploopt of de dood tot gevolg heeft. De voorbeelden die we in dit artikel noemen laten zien dat dit helemaal niet vergezocht is. Dan is een uit de hand gelopen grap ineens een misdrijf, (poging tot) doodslag of moord.

Om te voorkomen dat je ooit het slachtoffer wordt van swatting, is het belangrijk om zo min mogelijk details over je privéleven op internet te delen. Als je online gaat gamen of op fora je ongezouten mening achterlaat, zorg er dan voor dat je gebruikersnaam niet te herleiden is naar je echte identiteit. Om je IP-adres en dus fysieke locatie te verbergen, gebruik je een VPN.

Op online fora en andere digitale discussiekanalen gaat het er soms heftig aan toe. Probeer altijd je hoofd koel te houden en geen vijanden te maken. Wees op je hoede voor social engineering-tactieken en gooi niet je hele persoonlijke leven op sociale media.

Hieronder hebben we een aantal vragen over swatting op een rij gezet. Staat jouw vraag er niet tussen? Laat dan een reactie achter, dan zullen we hem alsnog proberen te beantwoorden.

Swatting is een op het eerste oog onschuldige grap waarbij iemand de politie op iemand afstuurt waar hij een appeltje mee te schillen heeft. Uit bitterheid of wrok belt hij de hulpdienst en zegt hij dat er een gijzeling, bommelding, schietpartij of ander ernstig delict plaatsvindt op de locatie van zijn doelwit.

Een grap kan echter razendsnel omslaan in een gevaarlijke en soms levensbedreigende situatie. Er zijn gevallen waarbij een politieagent of het slachtoffer het met de dood moest bekopen. Lees het hele artikel als je meer over swatting wilt lezen en hoe je je hiertegen kunt beschermen.

Gamers die live via internet hun game streamen, zijn geliefde doelwitten van swatters. Misschien stoort een van de kijkers zich aan de uitzending van de streamer, of wil hij gewoon zien hoe zijn ‘aartsvijand’ live wordt vernederd door de politie. Uiteindelijk wil de aanvaller chaos creëren, ongeacht de consequenties.

Doxing en swatting zijn als twee handen op één buik. Doxing is een afkorting voor ‘documenten’ en gaat over iemand die privégegevens van een ander op internet publiceert, zoals adresgegevens, telefoonnummers of andere gegevens die iets over de identiteit van een ander zeggen.

Swatting is een fenomeen waarbij iemand zwaarbewapende agenten op iemand afstuurt nadat ze een valse aangifte hebben gedaan. Dat kan gaan over een gijzeling, bommelding, schietpartij of ander misdrijf. Swatters selecteren hun doelwit zorgvuldig en zoeken van tevoren alles over deze persoon uit. Via doxing komen zij aan informatie over hun slachtoffer.

Er zijn allerlei maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat jij het slachtoffer wordt van een swatting-aanval.